Każdy konsument dokonując zakupu danego produktu oczekuje, że będzie on w stanie bez zastrzeżeń. Niestety zdarzają się jednak sytuacje, w których zakupiony towar wykazuje wady bądź jest uszkodzony, a to prowadzi do niezgodności z zawartą umową. Jako konsument warto być świadomym swoich praw, istnieją bowiem w powyższym stanie rzeczy dwie ścieżki postępowania – jest to instytucja rękojmi oraz gwarancji. Są to odrębne od siebie metody reklamacji, pojawia się więc pytanie czym te uprawnienia się różnią i jakie skutki prawne powodują.
CZYM JEST RĘKOJMIA ZA WADY RZECZY?
Rękojmię definiuje art. 556 Kodeksu Cywilnego, z którego wyraźnie wynika, że w przypadku reklamowania towaru przez konsumenta na podstawie rękojmi, podmiotem odpowiedzialnym za wadę fizyczną lub prawną jest sprzedawca towaru. Warunki reklamacji na podstawie tej instytucji nie mogą być ustanawiane indywidualnie przez sprzedawcę, reguluje je ustawa, a konkretnie przepisy Kodeksu Cywilnego (art. 556-576).
Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. Z wadą tą mamy do czynienia w szczególności, gdy:
- zmniejsza wartość rzeczy;
- zmniejsza użyteczność rzeczy ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z przeznaczenia rzeczy;
- rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego;
- rzecz została wydana w stanie niezupełnym;
- rzecz nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia
Z kolei wada prawna pojawia się wtedy, gdy rzecz:
- stanowi własność osoby trzeciej;
- obciążona jest prawem osoby trzeciej;
- korzystanie lub rozporządzanie rzeczą jest ograniczone, a ograniczenie to wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu
Jeśli po zakupie towaru okaże się zatem, że posiada on wadę fizyczną bądź prawną, jako kupujący można złożyć reklamację ze sprecyzowaniem swoich żądań i opisem zaistniałej wady. Sprzedawca nie może w żaden sposób ograniczać wyboru żądania ani go zmieniać, wybór klienta należy tylko do niego i staje się wiążący. Kupującemu przysługują do wyboru zasadniczo cztery uprawnienia – żądania bezpłatnej naprawy, wymiany towaru na nowy, obniżenia lub zwrotu ceny.
Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości – przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.
CZYM JEST GWARANCJA?
Gwarancja jest zapewnieniem producenta o jakości towaru. Jej podstawową cechą, która odróżnia ją od rękojmi jest to, że jej udzielenie jest dobrowolne. Nie jest więc obowiązkiem sprzedawcy, a to oznacza, że klient nie zawsze będzie miał uprawnienie do złożenia reklamacji z tytułu gwarancji.
W oświadczeniu gwarancyjnym powinny zostać sformułowane jasno i zrozumiale wszystkie obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego, a także czas, na jaki udziela się gwarancji jakości produktu. Obowiązki gwaranta zasadniczo mogą polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie lub naprawie rzeczy, jak również zapewnieniu innych usług.
W odróżnieniu od ustawowo wyznaczonego terminu rękojmi, czas trwania gwarancji określany jest przez gwaranta, chyba że w oświadczeniu gwarancyjnym nie ma wyszczególnionego terminu trwania gwarancji – wtedy przyjmuje się, że wynosi ona dwa lata od wydania rzeczy kupującemu.
Należy tutaj zaznaczyć, że niezależnie od uprawnień przyznanych w ramach gwarancji kupujący ma prawo do wykonywania uprawnień z tytułu rękojmi. Oznacza to, że jeśli klient złożył reklamację z tytułu gwarancji i nie została ona pozytywnie rozpatrzona, to w następnej kolejności może złożyć reklamację z tytułu rękojmi w odniesieniu do wad ujawnionych w tym samym towarze.
Z KTÓREJ FORMY REKLAMACJI SKORZYSTAĆ?
Przyjmuje się, że dla kupującego przeważnie korzystniejsza będzie rękojmia, bowiem jej warunki są zawarte w przepisach prawa, a co za tym idzie żaden sprzedający nie może ich modyfikować. Ponadto, wybór rękojmi zasadniczo daje większą pewność dochodzenia roszczeń od sprzedawcy. Czasem jednak zdarza się sytuacja, kiedy to w oświadczeniu gwarancyjnym zawarte są lepsze uprawnienia i warunki dla kupującego, bądź upłynął już termin odpowiedzialności sprzedawcy wynikający z rękojmi.
Wszelkie wątpliwości dotyczące procedury reklamacji towaru czy wyboru właściwej drogi postępowania pomogą rozwiać prawnicy naszej kancelarii, udzielając Państwu fachowego doradztwa w tym zakresie. Umiejętne poprowadzenie sprawy jest bowiem kluczowym elementem w doprowadzeniu do odzyskania zainwestowanych środków bądź uzyskania rzeczy bez wad.
#rękojmia #gwarancja #uprawnieniakupującego #prawodoreklamacji #prawakonsumenta